Masaüstü bilgisayarımın gürültüsünü azaltmak maksadıyla işlemcimin fanını değiştirmeye karar verdim ve hepsiburada.com ‘dan bir Akasa Venom işlemci soğutucu satın aldım. Bir işlemci soğutucuyu satın almak bu işin en kolay tarafı. Asıl zorluk bundan sonra başlıyor: Montaj…
Bir önceki yazımda bu işi bir bilgisayarcıya yaptırma niyetimden ve sonrasında yaşadıklarımdan bahsetmiştim.
Bugün kolları sıvadım, uzun uğraşlar sonucunda bu işi hallettmeyi başardım.
Bu yazıda bu işlem sırasında edindiğim tecrübelere ve ipuçlarına yer vermek istiyorum.
Öncelikle belirtmek isterim ki, bilgisayar parçalarının sökülüp takılması konusunda tecrübeli değilseniz bu işleminin kolay olduğunu söyleyemem. Türkçe kullanım kılavuzu çok yetersiz. Neyse ki kutu içerisinden İngilizce kılavuz da çıkıyor ve bundan daha fazla bilgi edinilebiliyor ama bu da bu işlerden anlamayan biri için yeterince basit sayılmaz. Fakat şu kesin; İngilizce kılavuz olmasa bu işi yapamazdım kesinlikle. Ayrıca fanı takabilmek için anakartı yerinden sökmek gerekiyor, hatta önce bunu yapmanız gerektiğini düşünüp bulmanız gerekiyor, çünkü anakartın arka yüzüne gelecek şekilde bir plakayı buraya yerleştirmeniz icap ediyor. Anakartın sökülmesi de kolay bir işlem sayılmaz tecrübesi olmayanlar için.
Dediğim gibi, burada montajın nasıl yapılacağını baştan sona anlatmayacağım; ilginç veya yararlı olabilecek tecrübelerime yer vereceğim sadece. Geriye kalan boşlukları aşağıda yer verdiğim ve kutusundan da çıkması gereken kılavuzlardan doldurmanız mümkün.
Birinci sorun: İşlemci pinlerinin yamulması
Montaj işlemi sırasında yaşadığım ilk problem AMD işlemcimin stok fanını çıkarma teşebbüsüm sırasında CPU’nun da fana yapışmış bir şekilde yerinden çıkması oldu. Bu gerçekten önemli bir sorundu çünkü henüz anakarttaki CPU kilit mandalını açmamıştım. Dikkatle incelediğimde işlemcimin üzerindeki pinlerin en kenarda ortada yer alan kısmında bir kaç tanesinin eğrilmiş olduğunu dehşetle farkettim.
Biraz internet araştırması sonucunda bu pinlerin 0.5 uçlu kalemle büyük bir hassasiyetle düzeltenler olduğunu veya pinlerin arasında ince bir düz malzeme gezdirenler olduğunu okudum. Bu kadar ince ve düz bir malzeme bulamadığımdan kalem yöntemini denedim. Sonuç başarılıydı. İşlemci yuvasına oturuyordu.
İşlemci ile fanın birbirine yapışmış olabileceğini ve ısındıklarında ayrıldıklarını bunu tecrübe etmeden tahmin etmeniz zor maalesef.
Çıkarılan ders: İşlemci fanını sökmeden önce işlemciyi ısıtmak gerek (İşlemciyi ısıtmak için bilgisayarınızı açın ve en zorlayıcı işlemleri bir süre yaptırın, mesela HD film oynatsın bir süre). Anakarttaki soketin mandalını da mümkünse açmakta yarar var. İşlemci fanının klipsleri açılsa bile fan yerinden çekilmemeli, hafif bastırarak sağa sola hafif manevralarla çıkartılmaya çalışılmalı deniyor…
İkinci sorun: İşlemcinin stok fana yapışmış olması
Yeni bir fan takabilmek için öncelikle eski fan ile işlemciyi birbirinden ayırmak gerekiyor doğal olarak. Ben fanı çektiğimde işlemciyle beraber geldi. Biraz yokladığımda sıkı bir şekilde birbirlerine yapışmış olduklarını anladım.
Yine biraz internet araştırması sonucu işlemcinin ısıtılmasıyla fan ile arasındaki macunun yumuşadığını ve ayrılabilir hale geldiğini okudum. Saç kurutma makinesiyle CPU’ya biraz fön çektim. Sonuç verdi. Fan ile CPU birbirinden ayrıldı.
Çıkarılan ders: İşlemci fanını sökmeden önce işlemciyi ısıtmak gerek.
Üçüncü sorun: İşlemcinin termal macundan temizlenmesi
İşlemci arkasında bulunan termal macun artıklarının temizlenmesi ve yeni macunun temiz yüzeye sürülmesi gerekiyor. Bu amaçla kullanılabilecek malzemeler, izopropil alkol, saf alkol veya termal macun temizleme solüsyonları olarak sayılıyor. Bunların yanına kolonyanın de eklenmesi mümkün.
Bu ürünlerin hiçbirini bulamadığımdan temizliği kağıt mendile kolonya damlatarak gerçekleştirdim. Ardından kalıntı bırakmayan mikrofiber bezle güzelce ovaladım, pırıl pırıl oldu.
Çıkarılan ders: Bu işlere girişmeden önce bir adet termal macun temizleme sıvısı (mesela Akasa TIM Clean) edinip kenara koymakta yarar var, tabi temin edebilirseniz, çünkü ben İstanbul’un en büyük teknoloji marketlerinden bazılarına sordum, bulamadım.
Montajın yapılması
Kutunun içerisinden çıkan parçaların hangilerinin kullanılacağını, hangilerinin kullanılmayacağını, hangilerinin nasıl kullanılacağını anlamak için okumak, araştırma yapmak ve bulmaca çözer gibi düşünmek gerekti. Örneği, kılavuzlarda anakartın sökülmesi gerektiği belirtilmiyor, bu çıkarımı kendiniz yapmalısınız. Veya kutudan çıkan poşetlerin üzerinde AMD parçası veya INTEL parçası gibi bir etiket yok.
AMD AM3 sokete göre işlemci montajında kullanılan aparatlardan bazıları burada görülüyor…. Alttaki dört borunun altında kalan yüzey işlemciyle temas edecek…
Anakartın üzerindeki “retention bracket” adı verilen parçaya ihtiyacınız olmuyor, bunu çıkarıp bir kenara koyuyorsunuz.
Anakartın arka yüzeyinde bulunan plakaya da ihtiyacınız olmuyor. Bunu da yine kutuya kaldırıyorsunuz.
İşlemcinizin üzerine termal macunu sürerken dikkatli olmalısınız, ince işçilik gerektiren bir işlem. Macun yüzeye eşit şekilde dağılmalı. Ayrıca dışarıya taşmamalı.
Yukarıdaki resimde gördüğünüz şekilde soğutucu parça (heatsink), termal macun sürülmüş işlemcinin üzerine yerleştiriliyor. Aşağıya doğru uzayan dört uzun vida, işlemcinin soketinin dört yanında bulunan deliklerden ve anakartın arkasına, tam CPU nun bulunduğu yerin arkasına yerleştirmeniz gereken, fan kutusundan çıkan arka parçanın (AMD backplate) deliklerinden de geçmesi gerekiyor. Bu işlem biraz zor. Hem yukarıda gördüğünüz büyük parçayı işlemci üzerine bastırmanız, hem de anakartın arkasından bu vidaların somunlarını yerlerine yerleştirmeniz gerekli. Tek kişinin yapabileceği gibi bir iş değil.
Bu işlemi yaptıktan sonra fanın soğutucu parçaya yerleştirilmesine geliyor sıra. Fanın dört köşesinde bulunan deliklerden yukarıdaki resimde gördüğünüz sarı slikon parçaları geçirmeniz ve her birini sıkıca çekmeniz gerekiyor. Kopacak diye korkmayın, sıkıca çekin, yerine oturacaktır.
Fanı ben kasanın arka yüzüne, yani portların bulunduğu yöne doğru bakacak şekilde yerleştirdim. Burada hava delikleri de bulunduğundan uygun bir konum olduğu kanısındayım. Bu delikler üzerinde bulunan fanı ise sökerek şimdilik kaldırdım, ihtiyaç olursa bunu da monte etmem mümkün.
Montaj sonrası düşünceler:
Bu işler uzun zamanımı aldı. Bazı hatalar da yaptım ama öğretici oldu.
Fanı edinme sebebim eski fanın gürültüsüydü. Gerçekten baş ağrıtan bir sesi vardı. Benim gibi sessizlik seven biri için dayanılmaz olabiliyordu bazen.
Yeni fanımla bu gürültüden büyük oranda kurtulduğumu mutlulukla söyleyebilirim… :)
Kasamın önceki hali:
Ve montaj sonrası:
Bu da son hali:
[… Bunu daha sonra ekleyeceğim …]
SONUÇ:İşlemci soğutucu değiştirme işlemini daha önce yapmadıysanız ve imkanınız varsa bu işi güvenilir bir uzmana bırakmanızı öneririm. Eğer böyle bir imkanınız yoksa o zaman acele etmeyin, yavaş yavaş ve sakince, sabırla ve mutlaka yeterli bilgiyi edindiğinizden emin olduktan sonra çalışın. Ben böyle yapmaya çalıştığım halde acele ettiğim anlarda başıma yukarıda bahsettiğim aksilikler geldi, sizin başınıza gelmesin. Daha birkaç saat kullanmış olmakla birlikte şimdilik üründen memnun kaldığımı söyleyebilirim, tavsiye edebilirim. |
İhtiyaç duyabilecekler için kılavuzlar
- Türkçe Kılavuz:
- İngilizce Kılavuzlar:
Montaj işini yapmadan önce yararlandığım kaynaklardan bazıları:
Avukat, yazılım geliştirici. Amerika’da yaşıyor.